آموزشی

راهنماي کاشت نهال و درخت بادام درختي:

بادام محصولي محبوب و پر خاصيت است. چه به‌ صورت خام و چه به‌ صورت تف داده، در انواع آجيل‌ هاي شور و شيرين از آن استفاده مي‌شود. در دستور پخت خيلي از غذاها نيز، بادام نقشي مهمي را بازي مي‌کند. تمام اين‌ها باعث شده است که باغداران و کشاورزان به اين محصول توجه ويژه‌اي داشته باشند.

بنابراين کاشت بادام درختي؛ موضوعي است که متقاضيان زيادي دارد. از طرفي براي کاشت هر نهال بادام و يا هر بذر، داشتن اطلاعات کافي و رعايت اصول، اهميت ويژه‌اي دارد. به همين دليل تصميم داريم تا در اين نوشتار، اصول مربوط به کاشت درخت بادام، بررسي کنيم. پس اگر شما هم به فکر کاشت اين نهال محبوب با طعمي لذيذ، هستيد، در ادامه با ما همراه باشيد.

بادم درختي يکي از ارقام درخت بسيار پر کشت در ايران مي باشد.

آشنايي با کاشت درخت بادام:

درخت بادام که نام علمي ‌آن (Prunus dulcis) است، نه تنها در ايران که در کشورهاي ديگر نيز محبوبيت زيادي دارد. تا جايي که مي‌توان گفت کشورهاي آمريکا و اسپانيا از بزرگترين توليدکننده‌هاي اين محصول هستند. البته با اين حال کاشت بادام درختي، در کشور ما ايران نيز بسيار انجام مي‌شود. ميوه درخت بادام داراي دو پوسته است.

پوسته اي که در خارج از آن وجود دارد که در فصل بهار مي رويد و مورد استقبال بازار نوبرانه قرار مي گيرد و همچنين پوسته دروني که نوع داخلي نسبتا سخت است. مغز بادام يا همان دانه در داخل پوشش سخت قرار مي‌گيرد. براي کاشت نهال بادام؛ بايد در نظر داشته باشيد که ارتفاع درخت آن چيزي در حدود 5 تا 10 متر خواهد بود. اگر بخواهيم از نظر پهنا و يا قطري نيز بررسي کنيم بايد بگوييم که اين درخت،  بيش تر از 40 سانتي‌متر مي‌تواند قطر داشته باشد.

انواع درخت بادام ايراني و خارجي:

درخت بادام از ارقام مختلفي، ايراني و خارجي تشکيل مي‌شود. قبل از اقدام به کاشت نهال بادام، خوب است که در رابطه با هر رقم و ويژگي‌هاي آن‌ها اطلاعات کافي داشته باشيد. ارقام مختلف درخت بادام عبارتند از انواع ديرگل و زود گل، نهال‌هاي يک ساله و دو ساله تا چند ساله. از انواع خارجي نيز مي‌توان به نمونه‌هايي هم چون بادام دير گل تاردي نانپاريل، تونو،کريستومورتو، فراگويلو و ژنکو را نام برد.

شرايط رشدي درخت بادام

درخت بادام از ارتفاع ?.? تا ? متر با برگ هاي باريک وجود دارند؛ درخت بادام از رطوبت زياد بيزار است و هواي سرد بهاره به گونه اي که منجر به سرمازدگي درخت شود براي رشد و توليد شکوفه هاي آن اثر منفي دارد؛ بنابراين بهترين شرايط براي رشد درخت بادام زمستان هاي معتدل و مرطوب و تابستان هاي گرم و خشک مي باشد تا به حداکثر رشد خود دست يابد. با توجه به فاکتور آب و هوا شما را متوجه اولين شرايط کاشت درخت بادام مي نمايم.

پس در کاشت نهال بادام بايستي به شرايط اقليمي و آب و هوايي دقت شود تا بعدا در صورت بار آوري کم درخت مايوس نشويد؛ البته اين بدان معنا نيست که نمي توانيد اين درخت را در مناطق سردسير بکاريد بلکه براي نتيجه بهتر مي توانيد ارقام دير گل و مقاوم به سرماي بهاره را انتخاب نماييد؛ درخت بادام در حياط خانه هاي مسکوني نيز قابليت کاشت و پرورش دارد.

بهترين روش کاشت نهال بادام کدام است؟

از مهمترين نکاتي که بايد هنگام کاشت نهال بادام به آنها بايد توجه داشت، شرايط اقليمي و محيط و محل کاشت نهال مي باشد. ميوه هاي درخت نهال بادام همانند ميوه هاي نهال هلو رشد مي کنند. همانطور که مي دانيد بهترين روش کاشت نهال بادام در دو مدل وجود دارد. نهال بادام شيرين و نهال بادام تلخ.

اگر مي خواهيد درخت نهال بادام شما ميوه ي بادام شيرين ثمر بدهد، مي بايست نهال بادام شيرين بکاريد. نهال بادام در نمونه ي ديگر نيز کاشته مي شود که بيشتر جنبه ي تزئيني داشته و ميوه نمي دهد. پس پيش از کاشت نهال بادام ، توجه داشته باشيد که چه نهال بادامي را مي خواهيد بکاريد.

روش کاشت نهال بادام به شکل هاي مختلف مي باشد که مي توان به دو نمونه از آنها اشاره کرد: کاشت درخت بادام در گلدان و نهال کاري بادام در زمين.

انواع روش کاشت بادام چگونه صورت مي پذيرد:

همانطور که پيش‌تر نيز ذکر کرديم، درخت بادام داراي محصولي محبوب نه تنها در ايران بلکه در بسياري از کشورها است. بنابراين مي‌توان راه‌هاي مختلفي براي کاشت آن نيز در نظر گرفت. در هر صورت هر روشي که انتخاب شود، براي کاشت بادام؛ بايد حتماً تمامي شرايط مورد نياز که در ادامه به آن‌ها اشاره خواهيم کرد، مهيا شود تا در نهايت بتوان يک محصول عالي را برداشت کرد. در سراسر دنيا کاشت درخت بادام، به روش‌هاي مختلفي از جمله:

تکثير توسط بذر،

تکثير به‌ وسيله پيوند،

و همچنين کاشت نهال بادام، صورت مي‌گيرد.

نحوه ي کاشت بادام درختي چگونه مي باشد:

کاشت درخت بادام درختي؛ بسته به اين که چه روشي از نمونه‌هاي گفته شده در بالا را انتخاب کرده باشيد، متفاوت خواهد بود.

براي مثال اگر شما براي کاشت روش تکثير از طريق بذر و يا دانه را برگزيديد، بعداز اين که زمين را شخم زديد تا خاک سبک شود، دانه را در عمق بين 2 تا 5 سانتي‌متر بکاريد.

بهترين فصلي که مي‌توانيد دانه بادام را بکاريد، فصل پاييز است.دانه به مدت 6 ماه استراحت مي‌ کند و در نهايت در فصل بهار، جوانه زده و فرآيند رشد آن شروع مي‌شود. فقط در روش کاشت بادام دانه بايد مراقب باشيد تا بذر شما توسط حيوانات خورده نشود.

براي کاشت نهال بادام؛ اما روش کمي آسان تر مي باشد،

مناسب ترين روش کاشت بادام از طريق نهال به اين شرح مي باشد:

نيز يک گودال و چاله ي عميق و پهن و تا عمق 1 متر حفر کنيد، به‌طوري که تمام ريشه‌ هاي نهال کاملاً در خاک قرار بگيرند.

سپس نهال را در آن قرار دهيد و با پاي خود به خوبي خاک را پا کوب نماييد تا هواي خاک گرفته شود.

در نظر داشته باشيد که محل انتخابي شما داراي نور کافي باشد. خاک آن قسمت را قبل از حفر کردن حتماً شخم بزنيد تا سبک و نرم باشد.

آبياري مناسب پس از کاشت درخت بادام مي تواند کمک شاياني به ريشه هاي گياهي که در خاک جديد کشت شده است، صورت دهد.

باغ بادام

فاصله درخت بادام از يکديگر چقدر باشد و نکات لازمه‌ي کاشت بادام درختي:

در مراحل مربوط به کاشت نهال بادام؛ رعايت فاصله استاندارد و مناسب بين نهال‌ها، نکته‌اي مهم است. البته که اين فاصله بسته به اين که چه نوع بادامي را مي‌کاريد و باغ از نظر هندسي چه شکلي را دارد، مي‌تواند متفاوت باشد. در باغ‌هايي به شکل مربع، معمولاً اين فاصله را بين 6.5 تا 7 متر در نظر مي‌گيرند. عرض بين رديف‌ها نيز چيزي در همين حدود خواهد بود. اما اين که هر رديف چقدر طول داشته باشد، بسته به اندازه باغ شما مي‌تواند متفاوت باشد.

در هر صورت مي‌ توان گفت که شما قبل از کاشت درخت بادام؛ موارد زيادي از جمله خاک، هوا و نور را بايد تحت بررسي قرار دهيد تا بتوانيد محصولي خوب را برداشت کنيد. براي مثال يکي از مواردي که باعث جلوگيري از سوختن نهال در برابر آفتاب‌هاي سوزان مي‌شود، رنگ‌آميزي تنه نهال است.

اما در هر صورت در هر روز حدود 6 تا 7 ساعت بايد خورشيد به نهال بتابد تا گلدهي بيش‌تري انجام شود. شخم زدن خاک و اصلاح آن نيز يکي از موارد کليدي در رشد هر چه بهتر نهال است. نکته‌ي ديگري که قبل از کاشت حتماً بايد به آن توجه کنيد، تهيه نهال بادام شيرين است، بادام تلخ محبوبيت بادام شيرين را نخواهد داشت پس قبل از تهيه نهال حتماً به اين موضوع دقت کنيد.

فصل مناسب کاشت بادام درختي چه مي باشد:

همان‌طور که پيش‌تر نيز ذکر کرديم، با توجه به شرايطي که درخت بادام و ميوه آن دارد، که عدم تحمل رطوبت‌هاي بهاره است، بهترين فصل براي کاشت نهال بادام؛ پاييز و يا زمستان است. از اوايل آبان‌ماه تا اوايل دي‌ماه، بهترين زمان ممکن است. اگر نهال شما از نوع ارقام دير گل باشد، مي‌توان آن را در مناطق سردسير نيز کاشت. چون ارقام زودگل، تحمل سرماهاي فراوان را نخواهند داشت. پس زمستان‌هاي معتدل و مرطوب و تابستان‌هاي گرم و خشک بهترين زمان ممکن براي رشد نهال بادام هستند.

پرورش درخت بادام در باغچه تا چه اندازه ممکن مي باشد:

شما با رعايت تمامي اصولي که مربوط به کاشت نهال بادام؛ است مي‌توانيد آن را در انواع باغ و باغچه‌ها نيز بکاريد. اگر تمامي شرايط براي نهال بادام فراهم باشد، رشد آن با مشکلي رو به رو نخواهد شد و محصولي پربار و لذيذ به شما تحويل خواهد داد. براي کاشت درخت بادام در باغچه، فاصله آن‌ها از هم بهتر است بين 6 تا 9 متر باشد.

باغداري و مراقبت‌هاي لازم از آفات و بيماري‌هاي درختان بادام:

يکي از مهم‌ترين مراحل مربوط به کاشت درخت بادام؛ نگهداري از آن در حين کاشت و مراقبت‌ها تا زمان برداشت محصول است. هر فصل، مراقبت‌هاي خاص خود را مي‌طلبد. براي مثال در فصل زمستان بايد هرس مناسبي انجام شود تا نور کافي به بدنه و ريشه‌ها برسد. (پيش‌تر ذکر کرديم که نور نقش مهمي را در رشد نهال بادام بازي مي‌کند) . در هر لحظه بايد هر اندام مريض از بين برده شود تا مبادا کل نهال را با مشکل رو به رو کند. سم‌پاشي براي از بين بردن انواع کرم‌ها و قارچ‌ها نيز در اين زمان از اهميت ويژه‌اي برخوردار است.

کوددهي نيز در زمان‌هاي مربوط به رشد شکوفه‌ها خيلي اهميت دارد. آبياري نيز براي نهال بادام هم چون ديگر نهال‌ها، مهم‌ترين عمليات است. آبياري قطره‌اي روزي يک بار براي نهال‌هاي تازه کاشته شده لازم است. آب مورد نياز نهال بادام در حدود 6 سانتي‌متر است. درخت بادام نيز، اگر بارندگي کم باشد، در هفته مي‌تواند 8 سانتي‌متر آب را داشته باشد و در صورت بروز خشکسالي، اين مقدار قطعاً بيش‌تر خواهد شد.

مقدار آب و کود در فصل بهار و تابستان يکسان خواهد بود. در نظر داشته باشيد که اگر کاشت درخت بادام، در حفره‌هايي کم عمق انجام شود، آبياري بيش‌تر مي بايست صورت پذيرد. تمامي اين مراقب‌ها بايد تا زمان برداشت انجام شود.

خاک مناسب رشد نهال بادام چه مي باشد:

انواعي از خاک‌هاي مختلف از جمله شني، رس و يا لومي مي‌تواند براي کاشت نهال بادام؛ مناسب باشد. نکته‌اي که اهميت پيدا مي‌کند، روش‌هاي آبياري هر خاک و عمق مناسب براي کاشت بادام است. خاک بهتر است براي کاشت بادام درختي حتماً زهکشي شده باشد. خاکي که داراي سطح مناسبي از PH باشد، بهترين نوع براي کاشت درخت بادام، است. البته درخت  آن قدرها محصول حساسي به خاک نيست و شايد شرايطي هم چون خاک‌هاي اسيدي و کمي قليايي رانيز بتواند تاب بياورد.

نحوه‌ي آبياري نهال و درخت بالغ بادام:

بحث آبياري يکي از مهم‌ترين مباحث در مراحل مربوط به کاشت نهال‌ها است. براي کاشت درخت بادام؛ نيز همين قضيه صدق مي‌کند. پيش‌تر از مقدار آبي که نهال تازه بادام و درختان بادام نياز دارند سخن به ميان آورديم. نکته‌ي ديگري که در اين جا خاطر نشان مي‌شويم اين است که نهال‌هاي تازه کاشته شده به خصوص در فصل تابستان و گرما بايد کاملاً سيراب شوند. سيستم‌هاي آبياري قطره‌اي و سطحي مناسب نهال بادام است. آبياري باراني براي درخت بادام توصيه نمي‌شود.

قلمه زدن درخت پس از کاشت بادام درختي چه گونه است:

تکثير بادام به طريق قلمه نسبت به ديگر روش‌ها، محبوبيت کم‌تري دارد. در حالي که پيوند زدن روشي رايج براي تکثير درخت بادام است. پيوند از طريق جوانه در بسياري از باغات براي تکثير اين محصول انجام مي‌شود. اين نوع پيوند به گونه‌اي است که در فصل پاييز، از قسمت وسط و يا پايين شاخه‌هايي که تازه روييده‌اند، جوانه گرفته مي‌شود.

اگر چند روز قبل از پيوند آبياري انجام شد، قطعاً پوسته راحت‌تر جدا مي‌شود. در فصل بهار که آغاز رشد است، پايه‌ها را از بالاي محل پيوند قطع کرده و در فصل پاييز به خزانه انتقال داده مي‌شوند.

نحوه‌ي کودهي پس از کاشت درخت بادام و بهترين کود‌هاي شيميايي و حيواني:

درخت بادام از جمله محصولاتي است که در مراحل مربوط به کاشت، به ريختن مواد تقويتي و انواع کودها به خاک، براي بار دادن محصولاتي بهتر، نياز دارد. افزودن مقداري فسفر و نيتروژن مي‌تواند کيفيت محصول را خيلي بالا ببرد. در سال‌هاي اول کاشت درخت بادام؛ معمولاً مقداري ازت نيز به آن براي تقويت و رشد هر چه بيش‌تر اضافه مي‌شود.

فقط نکته‌ي مهم اين است که کوددهي بايد در زمان‌هاي مناسب و در دوزهاي تعيين شده انجام گيرد در غير اين صورت مي‌تواند نتيجه‌اي عکس بدهد. اگر در اطراف شکوفه‌ها زنبور مشاهده کرديد نگران نباشيد. بادام شيرين باعث تجمع زنبورها در اطراف شکوفه‌ها شده و عمل گرده‌افشاني مي‌تواند توسط آن‌ها انجام شود.

شايع ترين بيماري و آفات درخت بادام:

يکي از شايع‌ترين عفونت‌هايي که براي درخت بادام به وجود مي‌آيد، يک عفونت قارچي است. نتيجه درگيري درخت با اين عفونت اين است که برگ‌ها به رنگ قهوه‌اي شده و به سمت بالا مي‌روند. بعد از مشاهده اولين علائم از اين عفونت، بايد بلافاصه برگ‌هاي آلوده شده را از درخت جدا کنيد تا بقيه برگ‌ها را دچار نکنند. سوزاندن اين برگ‌ها نيز مي‌تواند روشي خوب براي جلوگيري از پراکندگي هر چه بيش‌تر عفونت باشد. اسپري کردن بوراکس نيز مي‌تواند عفونت قارچي درخت بادام را از بين ببرد.

هرس کاري در بهترين روش کاشت نهال بادام

هرس نهال بادام و هرس درخت بادام از مهمترين موارد ديگري است که در پرورش نهال بادام اهميت دارد. اگر نهال بادام را در نهالستان يا باغ بادام کاشته ايد، هرس نهال بادام با قطع کردن شاخه هاي خشک و پاجوش هاي نهال انجام مي شود.

در کشاورزي مدرن انواع جديدي از هرس مورد استفاده قرار مي‌گيرد. براي کاشت نهال بادام؛ هرس از اهميت ويژه‌اي برخوردار است. اين هرس به دو صورت:

• هرش شکل
• هرس ساليانه انجام مي‌شود.

در نوع اول بلافاصله پس از کاشت بادام، از فاصله يک متري در سطح زمين هرس انجام مي‌گيرد. هدف از اين نوع هرس درخت بادام (Almond tree) ايجاد شکل جام به نهال بادام است. در اين روش حدود 3 شاخه اوليه نهال از فاصله حدود 10 سانتي‌متري، نگه داشته مي‌شوند.

بسته به نوع درخت نهال بادام هرس شکلي براي شاخه هاي عمودي يا افقي در اندازه هاي مختلف انجام مي شود. براي درخت هاي افقي هرس کاري از فاصله ي ??? سانتي متري و براي درخت هاي عمودي هرس در فاصله ي ?? تا ??? سانتي متري انجام مي شود.

هرس درخت بادام در زمستان و هنگام خوابيدن درخت بادام انجام مي شود.در هرس ساليانه، پاجوش ها هر سال بايد حذف شود و هرس شاخه هاي خشک و آفت زده هر چندسال يک بار کافي است. بهتري کود براي نهال بادام کودهاي شيميايي با مواد آلي است و نبايد در روش چالکود، حفره يا چاله را از خاک پر کرد.